Kumpulan cerita pendek bahasa Sunda

KAKARÉN LEBARAN

"Ma, Sujang lapar!" ceuk anakna Karsih nu meujeuhna bilatung dulang meneran mulang ulin.

"Kedap, Sujang! Urang haneutkeun heula deungeunna!" Karsih némbal, laju mangkat ka dapur, tuluy diuk hareupeun hawu, rambisak.

Karsih bingung, naon anu kudu dihaneutkeun, tong boroning deungeun sangu, dalah sanguna gé euweuh. Ti saprak Darman, salakina Karsih maot, hirup ukur duaan di imah nu panggung kénéh bari jauh jeung tatangga. Ngumbara jauh ti lembur, dibawa ku Darman, jauh jeung dulur. Sapopoé ngandelkeun kuli ngarambét, kitu ogé lamun aya anu nitahna.

"Duh, Gusti! Kudu kumaha ieu abdi nyumponan kadaharan pikeun Si Sujang anu keur lapar?" Karsih ngagerentes, rasa kanalangsa geus pinuh na jero dadana.

"Assalamualaikum..., punten...!" ceuk hiji sora na lawang pantona.

Koréjat..., Karsih geuwat hudang nyampeurkeun bari nyusutan cipanon.

Meneran panto geus dibuka, nyampak Ceu Tina, jeung Mang Indra, salaki pamajikan nu kakoncara beunghar di lembur peuntas, mawa hiji kérésék bodas. Tukangeunna nyampak Mang Adé nyekelan kaméra.

"Walaikumsalam, Mangga...!" ceuk Karsih bari ngasongkeun leungeun ngajak sasalaman.

"Mana Si Sujang?" Mang Indra nanya.

"Aya! Kalaresan nembé mulang" Karsih némbalan.

"Cik, geuwat titah ka dieu!" Ceu Tina maréntah bari légég.

Teu lila, Si Sujang datang.

"Siap rékam Mang Ade! Kadé tong aya nu kaliwat! Sujang, ka dieu tah, rada ka hareup saeutik!" Mang Indra tatan-tatan kos nu rék shoting.

Posisi geus diatur, saha nu mikeun éta kéréssk jeung saha nu nampana.

"Hai gais! Habis lebaran ini kita berdua masih bagi-bagi sembako dan baju baru untuk keluarga yang tidak mampu! Sekarang kita berada di rumah Ibu Karsih! Tapi sebelum lanjut, jangan lupa like, komén dan subscribe channel YouTube kita dulu, ya!" ceuk Mang Indra capétang naker, nyanghareup kana kaméra.

"Semoga bantuan dari kami ini bermanfaat untuk Ibu Karsih dan keluarga, ya!" Ceu Tina mairan bari nangkeup ka Karsih, tuluy ngusapan sirah Sujang.

"Kumaha? Alus teu hasil rékamannana, Mang Ade?" Mang Indra nanya ka Mang Adé.

"Alus! Geus, mahi sakieu gé jang kontén poé ayeuna mah!" Mang Ade némbal.

Geus kitu, jol sing laléos deui wé marangkat ieu jelema tiluan téh.

Karsih olohok ngembang kadu, tuluy dibuka éta kérésék téh, meneran dibuka, nyampak sembako loba pisan, mahi jang saminggueun mah, ditambah baju anyar sasetél.

"Alhamdulillah, Gusti! Aya jelema bageur méré rejeki pikeun kuring jeung anak kuring! Duh, alus milik ilaing, Sujang! Boga geuningan tuh kakarén lebaran!" ceuk Karsih deui, geuwat ka dapur maksad rék nyangu.

Pesen moral ieu carita. Tong ditingali kumaha cara méréna tapi tingali mangpaatna pikeun anu dibéré.

__________________________________________

Kumpulan cerita pendek bahasa Sunda 'cawokah'

LEULEUS

"Néng...!"

"Kah"

"Atos, nya! Tos teu kiat geuningan!"

"Euh, Akang mah! Néng keur gegenahna ogé ieu téh, kadon teu kiat Akangna, ah!"

"Nya kumaha deui atuh? Ukur sakieu tanagana ayeuna mah!"

"Pisebeleun, ih!"

"Tos atuh, turun!"

"Kéheula atuh! Arék ieu ogé"

"Tah kitu atuh! Rasana teu capé meureunan, ngadorong motor kempés banna bari Enéng diuk na jok téh!"

Wéyoooo.... 😁

______________________________________

SEMUR JÉNGKOL

"Alhamdulillah..., ku sabar mah geuningan lila-lila gé cumpon nu dipikahayang téh!"

"Muhun, Kang! Tungtungna urang bakal boga anak, nya"

"Geus nincak sabaraha bulan ayeuna éta  kandungan?"

"Dua bulan, Kang!"

"Heueuh, sukur! Hampura Akang ukur Saminggu di imah téh, nya! Pagéto Akang mangkat deui digawé. Mulangna mah biasa wé lima bulan sakali nya, Néng!"

"Muhun, Kang, mangga!"

"Éh...tapi...kéheula! Hoor...naha...nya?"

__________________________________________

EMBUNG ÉLÉH

Ubéd jeung Jaja sobat keur leutik, geus lila teu panggih, kakara deui bisa amprok di imah Jaja, tuluy ngawangkong.

"Cageur ilaing, Ja?" Ubéd muka wangkongan.

"Cageur, Béd, alhamdulillah! Ari ilaing ka mana waé atuh, geus boga pamajikan ayeuna?" Jaja nanya.

"Alhamdulillah, geus tilu pamajikan kuring mah, Ja!" Ubéd némbalan bari nepak dada.

"Duh...hébat euy! Ka urang mana waé éta téh?" Jaja panasaran.

"Nu kahiji urang Tasik, geus dibéré imah ku kuring, bari dibéré  jang usahana ogé, toko bahan bangunan! Nu kadua urang Bogor, sarua éta ogé di imahan ngan usahana toko mébel. Nu katilu urang Cianjur, disaruakeun dibéré imah mah, tempat usahana toko baju! Alhamdulillah kuring mah nyandung ogé dicukupan kabéh pamajikan téh!" Ubéd ngajéntrékeun bari katempo agulna.

"Enyaan hébat ilaing mah, Béd!" Jaja némbalanna téh bari kawas nu panas.

"Kudu kitu atuh jadi lalaki mah, Ja! Ari ilaing ka urang mana boga pamajikan téh?" Ubéd malik nanya.

"Nyaéta can boga pamajikan kuring mah, Béd! Ari kabogoh mah boga tilu kuring gé!" 

"Oh...kitu, ari usaha kana naon atuh?"

"Henteu usaha gé kuring mah!"

"Naha teu usaha tapi ieu geuningan bisa boga mobil jeung motor bari geus boga imah?"

"Meunang paméréan ti kabogoh! Alhamdulillah boga kabogoh tilu téh barogaeun usaha sorangan. Nu hiji urang Tasik, bogaeun toko bahan bangunan. Nu kadua urang Bogor, bogaeun toko mébel. Nu katilu urang Cianjur, bogaeun toko baju! Teu susah kuring mah, Béd"

"Hor...?" Ubéd ngahuleng.

__________________________________________

BEKEL

"Kumaha, tos dihaneutkeun jang bekel akang méméh mangkat gawé engké isuk?" ceuk Mang Kasman ka Nyi Juju, Pamajikanna.

"Naha maké kudu dihaneutkeun atuh? Sidik geus haneut apanan" Nyi Juju némbal bari nyingsatkeun sampingna.

"Aéh...lain nu éta akang mah, nu itu tuh, lauk jambal kasedep akang! Geuningan basa Minggu kamari ogé basi teu dihaneutkeun téh!" Mang Kasman némbal bari laju nungtun Nyi Juju, teuing ka mana, jeung teuing arék naon.

Moal loba tatanya ongkoh dalangna ogé, ah. Bisi hayangeun. 😁

__________________________________________

TALAKOP

"Ayeuna Akang arék balaka saujratna, ngan omat, Enéng ulah bendu!"

"Moal, moal nanaon Enéng mah, tibatan engké  nyeri deui mendingan ayeuna Akang balaka!"

"Bener moal nanaon?"

"Bener"

"Nya geus atuh! Sabenerna nu matak nyieun nyeri téh taya lian nyaéta talakop budug akang milu ka jero!"

"Euh...!"

__________________________________________

JANGAR

"Kang Sobri kahadé di imah, ulah begadang nguseup waé! Enéng balik gawéna genep bulan sakali apanan!"

"Muhun, Rita, Pamajikan Akang nu démplon! Jug mangkat digawé mah! Rumasa Akang geus teu walakaya, usaha nepi ka bangkrut alatan sasalad nu nyiliwuri. Baé da Si Cunéng mah diasuh Si Cucun ieuh, adi beuteung nu bageur pisan!"

Opat bulan ti harita.

"Hallow, Téh Rita!"

"Nya, Cun! Aya naon?"

"Cucun arék balaka!"

"Nya, sok, aya naon?"

"Cucun teu meunang héd geus dua bulan!"

"Har, ituh! Naha?"

"Duka atuh? Da Cucun mah can kungsi ngalakonan nu kos kitu?"

"Maenya teuing? Ku saha satéh? Nu balég! Ari peuting sok ka mana? Jeung saha?"

"Bener, Téh! Lamun peuting da saré tibra waé saenggeus nyarékeun Si Cunéng ogé. Ngan anéhna saré téh tibra kacida, tara inget nanaon, 

hudang isuk wéh?"

"Teu hayang nyaho! Buru bébéja ka Kang Sobri!"

"Muhun, Téh!"

Di hiji apoték, Sobri keur meuli obat.

"Néng! Meuli deui obat tidur nu kuring sok meuli!"

__________________________________________

MENCA

"Pa ...!"

"Kulan"

"Ayeuna malem Jumaah, nya?"

"Muhun"

"Arék maké jurus naon engké mencana?"

"Ah, naha maké jeung kudu menca?"

"Ah, sok pura-pura teu ngarti Si Bapa mah!"

Meneran tabuh salapan.

"Pa ...!"

"Naon deui?"

"Buru atuh menca, Ibu geus teu kuat ieu, ih! Geus lila henteu!"

"Kedap atuh salin heula Bapana, apanan ieu maké baju paranti ka masigit kénéh!"

"Nya, sok! Ibu tiheula ka kamar, nya!"

"Naha maké kudu di kamar, atuh heurin?"

"Piraku kudu di dieu? Di tengah imah?"

"Geus wé di dieu! Dagoan keudeung!"

"Sok atuh, lah! Di mana gé nu penting mah menca!"

Teu lila.

"Ciiiaaatt ...!"

"Naon ari Si Bapa, jol masang jurus silat bari maké baju silat kitu?"

"Cenah bieu titah menca? Kumaha sih Ibu téh, ah?"

"Duh, Gustiiiii ....! Abong geus aki-aki! Meni hésé dibéré kodeu téh!"

__________________________________________

NYINGSAT

Hujan nu ngaririncik ditambah hiliwirna angin peuting nu tiis, nyieun Rosid mingkin pageuh ngeukeupan Koyah, Pamajikanna. Cikan kénéh réngsé diwajiban, Koyah geus ngaguher tibra alatan leuseuh. Rosid can bisa peureum, manéhna masih kénéh nyawang ka waktos engké janari, kudu mangkat deui digawé, sorangan deui di dayeuh, mulang ukur Saminggu sakali kitu gé nepi ka imahna tengah peuting bareng jeung baralikna Tukang Dagang Pecel Lélé atawa Tukang Nasi Goréng nu mémang biasa tutupna tengah peuting.

"Gusti, rék nepi iraha kuring kudu jauh jeung kulawarga? Seja ngalakonan kawajiban nu jadi Kapala Rumah Tangga, nyumponan pangabutuh, sandang, pangan jeung papan-na anak Pamajikan?" Rosid ngagerentes bari neuteup Koyah nu geus di alam ngimpina.

Jeung saré mah Rosid malahan nguniang, tuluy ninyuh kopi, laju dibawa ka téras hareup.

Cekrés panekér dihurungkeun, laju nyeuneut udud, kelepus haseup udud kaluar tina biwirna, surudut kopi hideung medok, ngahuleung neuteup cai hujan nu mingkin kerep.

Lila Rosid ngahuleng, mikiran jalan hirupna anu mémang kudu jauh jeung kulawarga, sabab tempat digawéna nu mémang béda kota.

"Teu karasa anak geus gararedé, incu geus meujeuh lulucuna tapi naha kuring maké hirup ngumbara sorangan? Naha maké jauh jeung maranéhna? Rék nepi iraha atuh hirup kikieuan téh?" Rosid nyarita sorangan kana awakna.

Geus aya kana sa-jamna, tuluy Rosid asup deui ka kamer, Koyah masih kénéh tibra, rét ka belah handap, daster Koyah nyingsat sabab saréna teu disimbutan.

"Deuh, ingah, ah!" 

Ukur kitu wé wungkul gerentes Rosid, da ka dituna mah moal dicaritakeun ku dalang gé.

Heuheuheu ....

__________________________________________

JURIG JARIAN

"Tos, ulah ceurik! Akang pasti tanggel waler kana naon anu geus dilakonan!"

"Ti semet ieu Enéng geus béda, Akang! Duh Gusti, hampura dosa abdi!"

"Hampura Akang nu teu kuat nahan birahi! Isukan Akang pasti ka imah Enéng seja ngalamar, moal dililakeun! Urang langsung ngarumah tangga wé!"

"Ulah, Kang!" 

"Naha? Apanan sidik Akang tanggel waler?"

"Mana teuing engké Enéng dirogahalana?"

"Moal! Ulah sieun! Akang moal ngajéntrékeun nu saujratna! Saha mémangna nu bakal ngarogahala?"

"Salaki Enéng!"

Golépak ....

Cerita bersambung bahasa Sunda || BURONAN Bagian ka-2

BURONAN

"Naon engké pangabisana atuh ari diajar béla dirina kos kitu mah?" gerentes Jaja meneran nempo barudak santri anu keur diajar élmu béla diri ku Ustad Hamdan.

Watek agul, adigung, gedé hulu, angger teu leungit, rumasa aing pangjagona, heueuh da atuh mémang watek préman.

Keur kitu, Ustadz Hamdan ngarérét, tuluy nyampeurkeun.

"Alhamdulillah, hidep tos jagjag. Hayu ayeuna mah urang tepangan Mama Ajengan Sepuh!" ceuk Ustadz Hamdan

"Saha Mama Ajengan Sepuh téh?"

"Mama Ajengan Sepuh téh, Mama Ajengan Maksum, Ajengan anu gaduh ieu pasantrénan" Ustad Hamdan ngajéntrékeun.

"Samuhun atuh, mangga!"

Tuluy wéh marangkat, nepi ka hareupeun imah nu badag, ayana éta imah téh meneran sagédéngeun masigit, éta imahna Mama Sepuh.

Laju unjuk salam, teu lila ditémbalan ti jero imah. Ari Jaja, jauh téa tina ajaran agama, ukur ngabetem wé wungkul.

"Punten, Ama! Ieu Kang Sodik téa, tos jagjag deui ayeuna mah!" ceuk Ustad Hamdan.

"Oh, ieu? Duh, hawatos atuh, nya! Éta acuk ogé meni sararoék kitu!!" ceuk Ajengan Maksum bari neuteup seukeut kana batin Jaja. Nu diteuteup ngadadak meni tingburingkak, teuing kunaon.

"Hatur nuhun, Ajengan! Abdi tos ditulungan di dieu! ceuk Jaja bari haténa ngadadak ratug, awak ngadégdég, sora ngageter, meneran geus diteuteup ku  Mama Ajengan Maksum.

"Nya, sawangsulna, kasép!" témbal Ajengan Maksum.

 Tuluy Jaja nu ngaku ngaran Sodik, nyaritakeun kunaon manéhna maké kasasar di leuweung, bari jeung caritana gé carita ngawadul, pikir Jaja nu penting aman heula ayeuna mah. Bari kitu gé manéhna boga paniatan arék cicing heula di dieu lilana sataun mah, sina tiis heula kasus manéhna, geus sataun mah manéhna rék mangkat deui. Kitu paniatanna téh.

"Kitu, Ajengan! Manawi ngawadian ka abdi pikeun di dieu heula! Bari hoyong diajar ngaji!" Jaja sabisa manéhna néangan akal méh bisa cicing heula di dieu.

"Nya saé atuh kasép, upami kitu mah! Sok, mangga!" Ajengan maksum ngawidian bari teu ngahésékeun, ngan ukur seuri leutik wé wungkul ngadéngé sagalarupa caritaan Jaja ti mimiti nepi ka manéhna ménta widi rék cicing di dieu téh, paromanana pinuh ku mistéri.

"Kumaha engké wé lah masalah ngaji mah, nu penting aing aman heula di dieu!" kitu gerentes haté Jaja.

"Mangga atuh upami hidep palay diajar ngaos mah! Sok, urang diajar sasarengan! Mung éta acuk wayahna gentos heula, kabeneran hidep sapantaran geuningan sareng Ustadz Hamdan, tiasa meureunan nganggo heula nu anjeunna!" ceuk Ajengan Maksum.

"Muhun, Ama, mangga! Kin ku abdi dipasihan acuk kanggo Kang Sodik!" Ustadz Hamdan milu mairan.

 Tuluy wéh marulang deui, ayeuna mah lain ka tempat anu tadi, Jaja dibawa ka kamar nu mémang husus ajang santri, ayana éta kamar téh sagigireun pisan imahna Mama Ajengan Maksum, jadi manéhna bisa nempo écés ka hareupeunna.

Teu lila datang deui Ustadz Hamdan mawa baju koko, kopéah, calana panjang jeung samping, ogé pangurud kumis.

"Sok, Kang Sodik! Ieu tah pakéanna! Meujeuhna meureunan? Da geuningan teu jauh béda awak urang duaan téh!" ceuk Ustadz Hamdan bari mikeun babawaanna.

"Hatur nuhun pisan, Ustadz. Lain, ari Mama Ajengan Sepuh téh na teu bogaeun anak kitu? Da geuningan ukur sorangan di imahna ogé?" ceuk Jaja mimiti nanya.

"Ih, atuh pasti bogaeun! Anjeunna bogaeun anak téh dua, nu ka hiji lalaki, kaleresan simkuring nu ka hiji téh. nu ka dua awéwé umuran tujuh belas taunan, ngan ayeuna mah euweuh didieu, keur mondok di pasantrénan husus istri di Panjalu, paling mulangna engké tilu taunan deui!" Ustadz Hamdan ngajéntrékeun.

"Aduh! Punten atuh Ustad! Kuring teu apal yén ilaing anakna Ajengan Sepuh, punten pisan!!" ceuk Jaja semu éra.

 Tuluy Ustadz Hamdan mah mangkat deui. Teu lila, Jaja beberesih awakna, mandi, kokosok, da atuh pan kabayang dua bulan leuwih teu mandi, teu wé sugan meunang sakilo dakina ogé. Réngsé mandi, tuluy ngurud kumis, jénggot jeung jambang. Ari buukna mah sing enya gondrong gé da teu pati teuing acak-acakan, laju maké baju koko, samping jeung kopéah paméré Ustadz Hamdan téa.

Réngsé kitu, Jaja geus salin rupa, keur mah mémang kasép, ditambah papakéan anu pas pisan jeung awakna, meni méncrang cahayaan, lir ibarat tadi ningal areng, ari ayeuna ningal inten. Béda pisan katempona. Teu lila, asup kana waktos ashar, santri tinggaridig ka masigit, ari Jaja bingung, lamun manéhna ka masigit, apan teu bisa babacaan sholatna ogé.

"Ah, arék nurutan batur wé, kumaha wé nu di hareupeun kuring engké!" kitu ceuk Jaja téh bari indit ogé ka masigit.

 Santri nu lian, barang ningali Jaja, euweuh nu teu hémeng, kabéh héraneun, naha ayeuna mah jadi kasép kieu.

Jaja nangtung pangtukangna nalika arék solat téh, manéhna ningalikeun ka nu di hareup kumaha carana solat, henteu ari babacaan mah, da teu bisaeun. Réngsé solat tuluy santri ngaraji, dipapatahan ku Ajengan Maksum sawaréh, ku Ustadz Hamdan sawaréh santri laleutikna mah.

Jaja ukur ningalikeun, da teu apal kumaha ngaji téh, tuluy manéhna digeroan ku Mama Ajengan.

"Badé, diajar ngaos téh?" ceuk Ajengan, nanya.

"Muhun, Mama, badé!" kitu témbal Jaja.

"Sok, tah, candak tuturutannana!" ceuk Ajengan deui bari mikeun buku paranti budak diajar ngéjah lamun mimiti ngaji.

"Sok turutan Ama yeuh, nya! Bismilahirrahmanirrahiim!" ceuk Ajengan deui.

 Pamiarsa, teuing kunaon, barang Jaja ngucapkeun kalimah basmalah, ngadadak panonna beureum bari molotot, awak hareuras kukuliatan bangun nu nahan nyeri, biwir calangap jejeritan teu puguh, laju utah uger, teu lila kapiuhan.

 Santri alanyar nu ningali kajadian ieu kkabéh harémeng, naha kunaon pédah ngucap kalimah basmalah kuat nepikeun ka modél kitu. Béda jeung santri nu geus heubeul, kawas geus teu anéh deui. Ajengan Sepuh mah ukur gumujeng wé wungkul, tuluy nyarita ka para santrina.

"Tah, barudak! Ieu conto anu nyata, nalika jelema anu ngélmu ka iblis, bakalan kieu kajadiannana nalika nyebat nami-Na. Omat! Ulah aya nu nyeselan ka Jang Sodik, api-api teu apal wé, api-api teu aya nanaon wé, nalika manéhna engké tos éling, nya!" kitu ceuk Ajengan Sepuh téh. Tuluy Jaja digarotong ka kamarna, geus kitu mah ditaringgalkeun wé.

 Isukna, meneran tabuh salapan, Jaja hudang, manéhna rarat-rérét, naha maké aya di kamarna. "Oh..., kawasna mah kuring kasaréan meneran mulang ti masigit, hawa ku leuseuh meureunan?" kitu pamikir Jaja. Tuluy leumpang ka luar, di luar loba santri nu keur diajar béla diri, tuluy Jaja nyampeurkeun, laju nanya ka Ustad Hamdan.

"Ari ieu diajar gerakan naon atuh? Ti kamari kieu wungkul?" ceuk Jaja bari nganggap énténg pisan.

"Ah, biasa waé ieu mah, keur dialajar masang kuda-kuda!" Ustadz Hamdan némbal, andalemi.

"Maenya kuda-kuda kieu, atuh? Yeuh, tempokeun kuring ari masang kuda-kuda mah!" ceuk Jaja bari geuwat masang kuda-kuda. Santri nu keur dialajar tuluy areureun, laju ngariung tukangeun Ustad Hamdan, nempokeun Jaja.

"Oh, sumuhun atuh, alus! Satiap élmu gé aya bédana!" kitu ceuk Ustadz Hamdan.

"Sok, hantem tah kuring sina ngagubrag, ari mampuh mah!" éta Jaja geus teu kireum-kireum.

"Teu kidu! Alus da kuda-kuda hidep gé, Dik!" Ustadz Hamdan némbal.

"Sok, moal nanaon ieuh, nyontoan wé ieu mah! Ku saha wé atuh anu daékeun!" Jaja angger maksa.

 Tungtungna Ustadz Hamdan ngagugu kana kahayang Jaja, tuluy ngageroan santrina nu umurna kakarak opat belas taun.

"Salim! Coba sok ku ilaing gugu kahayang Kang Sodik!" ceuk Ustadz Hamdan ka santrina anu ngaranna Salim.

"Lah, atuh maenya ku budak leutik? Karasa gé moal atuh, ku genepan sakalian, sok!" Jaja mingkin gedé hulu.

"Teu kudu! Sok wé ku Salim heula!" Ustadz Hamdan nyaram.

 Pamiarsa, barang Salim ngahantemkeun peureupna kana awak Jaja, ari kalayang téh, awak Jaja ngalayang kawas kapuk katiup angin, jujumpalikan aya kana dua puluh méterna. Eureun guguitikan, laju utah getih, teu lila, les..., kapiuhan.

Bersambung.

Kumpulan cerita pendek bahasa Sunda cawokah 2

SANGU PARÉ ANYAR

"Bu...! Mana sanguna!?"

Jaja gegeroan ka pamajikanna meneran na méja makan. Mulang gawé, hawa lapar langsung niat rék dahar.

"Kéheula atuh! Ieu keur diasakan kénéh ku pembantu urang, Si Yanti!" Imas némbalan rada ngahaok ti dapur.

"Buru bawa ka dieu! Lapar yeuh! Sangu paré anyar téa, nya! Méh pulen!" ceuk Jaja deui.

"Heueuh, sabar wé atuh heula! Keudeung deui gé asak!" Imas némbalan deui rada keuheul.

Teu lila, Imas nyampeurkeun bari mawa sangu.

"Yeuh! sok teu sabaran ari nanaon téh, nya!" 

"Nuhun nya, nu geulis Bapa! Muach ...!" ceuk Jaja deui bari celepot nyium damis Imas.

Habek Jaja dahar meni rewog, sabab lapar ongkoh ditambah sanguna pulen. Imas mah ukur maturan wé wungkul.

"Ngeunah, Pa?"

"Kacida ngeunahna ieu mah! Sanguna pulen! Cai nginumna mana, Bu?"

"Yanti ...! Pangmawakeun cai nginum jang Si Bapa!" 

Torojol Yanti mawa cai nginum, laju disimpen na méja. Meneran rék mangkat deui, Imas ngomong ka Yanti.

"Bener Yanti! Pulen pisan sanguna béas paré anyar bawa manéh ti lembur téh! Rewog Si Bapa gé daharna!" ceuk Imas rada muji.

"Geus pasti atuh, Bu! Ceuk Si Bapa gé pulenan nu Yanti tibatan nu Ibu mah!" Yanti némbal cicirihilan nutupan biwirna.

"Jaja...! Kasebelan siah, nya!" Keleweng..., beletak! Piring, mangkok, gelas, séndok, hiber kana beungeut Jaja.

PANGUKUR BAJU

Kocapkeun, Imas ceurik balilihan bari diuk dina korsi. Aya ogé Jaja salakina, jeung Yanti pembantuna keur sing areluk.

"Ibu mah teu nyangka pisan, naha Bapa bet téga ngahianat ka Ibu nu geus sakieu lilana ngarumah tangga jeung Bapa téh?" Imas nyarita bari ingsreuk-ingsreukan.

"Hampura Bapa atuh! Bapa poékeun, Bu!" Jaja némbal daria.

"Poékeun naon? Leuheung lamun salingkuhna jeung nu séjén mah, ari ieu naha atuh bet jeung pembantu urang, Si Yanti?" Imas némbal.

"Hampura Yanti, Bu!" Yanti némbal bari ngeluk.

"Ari geus kanyahoan wéh, kakara marénta hampura! Ari teu kanyahoan mah meureunan hayoh wé maceuh?" Imas mingkin tarik ceurikna.

Haté Imas nyeri nu euweuh duana, salaki nu dipercaya ku manéhna, kanyahoan keur silih léndot jeung Yanti, pembantuna, di dapur.

"Yanti, Ibu mah hayang nanya ka manéh, naha bet maké daék dibogohan ku Si Bapa? Kos euweuh lalaki nu leuwih ngora wéh? Sidik Si Bapa téh geus kolot! Sok, coba jéntrékeun! Naon pangna manéh maké daék?" Imas nanya bari nguat-nguatkeun haténa nu asa disuat-suat.

"Enggeus atuh, Bu! Ieu mah Bapa nu salah! Si Yanti mah teu salah!" Jaja nyarita deui.

"Cicing! Tong ngabélaan Si Yanti! Ibu nanya ka Si Yanti, lain ka Bapa! Réngsé masalah ieu, pokona Ibu mah rék ménta enggeusan wé!" Imas nyentak.

"Sabenerna mah teu ngahaja, Bu! Kunaon pangna daék dibogohan Ku Si Bapa téh?" Yanti némbalan bari sieun ogé ningali Imas nu nyorongot.

"Teu ngahaja, teu ngahaja! Teu ngahaja naonna? Di mana aya awéwé daék dibogohan alatan ku teu ngahaja? Éling teu manéh, Ayeuna téh geus jadi 'pelakor'? Sok, coba  jéntrékeun!" Imas mingkin geuleuh ngadéngé omongan Yanti.

"Kieu, Bu! Harita téh, Yanti teu ngahaja meneran menahan pangukur baju, dina angka tujuh belasna aya cirian! Atuh bédana gé genep sénti jeung nu urut Salaki Yanti mah!" ceuk Yanti bari tungkul bakat ku sieun.

Imas ngahuleng, teu ngarti ka mana léosna éta omongan Yanti.

MALEM JUMAAH

Meneran di tengah imah keur nongton tipi, Imas geus élékésékéng, hayang malem Juma'ahan

"Pa!"

"Kulan, Bu!"

"Malem Juma'ah ieu téh!"

"Muhun, kunaon kitu?"

"Arék kieu waé? Arék nonton tipi waé? Moal jiga batur mémangna?"

"Aéh..., enya! Kedap atuh, Bapa ka cai heula!"

Tuluy wéh Jaja mah ka cai.

Belesat Imas ka kamar, bari semu atoh, geus kabayang bakalan dikitukeun jeung dikieukeun ku Jaja.

Teu lila, Jaja asup ka kamar, tuluy ngamparkeun karpét leutik.

"Hayu, Bu!"

"Naha maké di handap? Ngeunaheun gé di dieu atuh!"

"Maenya ngaji Yassin na kasur, asa teu genah pisan atuh, ah!"

"Euuuh..., sugan téh...? Euh, ingah, ah!" Imas jamutrut bari tuluy ka cai maksad rék abdas.

PALASTIK URUT

Meneran liwat ka hareupeun lawang panto kamar pembantuna nu ngaranna Si Yanti, nu molongo. Teu ngahaja Imas ningali kolor nu ngalumuk na risbang tempat saré Yanti. Panasaran, tuluy Imas asup, laju nyokot éta kolor.

"Naha kos kolor Si Bapa ieu? Naha aya di dieu?" ceuk Imas bari nyidik-nyjdik éta kolor.

Laju manéhna ngageroan Yanti. Teu lila, Yanti norojol ka kamarna.

"Aya naon, Bu? Naha Ibu maké aya di kamar Yanti?" Yanti hémeng.

"Lain, tadi Ibu keur liwat, teu ngahaja ningal ieu kokolor! Kawas nu Si Bapa ieu téh atuh?" ceuk Imas, nanya.

"Muhun, Bu! Mémang nu Si Bapa! Katinggaleun meureunan meneran rék diseuseuh tadi isuk!" Yanti ngajéntrékeun.

"Oh..., kajeun ari kitu mah!" ceuk Imas deui bari mikeun éta kolor.

Meneran rék dibikeun ka Yanti, kepluk..., aya nu murag dina pésak éta kolor téh. Laju dicokot ku Imas, disidik-sidik éta nu murag téh, Imas apal pisan, yén éta téh palastik urut pamungkus alat kontrasépsi pikeun lalaki. Teu antaparah, Imas ngahaok ngageroan Jaja nu keur anteng nongton tipi di tengah imah.

"Jaja...! Ka dieu siah, hah!" Imas ngajerit, eundeur éta imah ku sora manéhna.

Jaja hariweusweus nyampeurkeun, reuwas bisi Imas kumaha onam.

"Aya naon Mbu téh, peuting-peuting jejeritan?" ceuk Jaja nanya meneran geus deukeut.

"Aya naon, aya naon! Ieu naon, hah!?" Imas némbalan bari nempokeun éta palastik.

Ditanya kitu, Jaja ngadégdég, teu bisa némbalan, geus kabayang Imas bakalan ngamuk sing manéhna némbalan naon waé ogé.

"Euh...euh...euh...éta...éta..!" ukur kitu wé wungkul Jaja némbalanna téh.

Hiuk, jebrod, golépak! Kowowong, Jaja nahan nyeri, tuluy ngarumpuyuk dibabuk maké korsi leutik nu meneran aya deukeut Imas.

"Meni teu ieuh-ieuh atuh Bapa téh, hah! Angger wé bangor geus kolot gé!" ceuk Imas deui bari popolotot.

"Palastik naon mémangna éta, Bu?" Yanti nu tatadi nempokeun, jol nanya ka Imas.

"Yeuh, tempo ku manéh! Palastik naon éta? Geus pasti apal pan manéh gé, Yanti?" ceuk Imas bari ngasongkeun éta palastik.

Laju ku Yanti dicokot na leungeun Imas, tuluy disidik-sidik ku manéhna.

"Oh..., Yanti apal atuh ieu mah!" ceuk Yanti semu bungah.

"Apal naon?" Imas nanya deui bari beungeutna beureum kénéh nahan amarah ka Jaja.

"Ieu mah palastikna sarua atuh jeung harita nu Yanti manggih dina risbang Ibu, meneran keur Si Bapa ka luar kota Saminggu téa geuningan! Basa harita Ibu mawa babaturan lalaki Ibu nu ngaranna téh Pa lalahhhmmmhhff ...!" acan réngsé Yanti nyarita, kaburu dibekem mantén ku Imas.

"Ssttt ...! Tong tarik teuing! Bisi Si Bapa ngadéngéeun! Bulan hareup gajih manéh naék, nya!" ceuk Imas bari ngabekem biwir Yanti.

Cerita bersambung bahasa Sunda || BURONAN bagian ka-1

BURONAN

  Poé Salasa, tilu Januari salapan belas dalapan puluh lima. Waktos meneran tabuh sapuluh peuting, hiji mobil pelat beureum ti Kajaksaan, ngadius meulah jalan. Ari eusina mobil téh saurang résidivis nu arék dibui di Nusa Kambangan. Dikawal ku dua urang patugas di tukang jeung dua di hareup bari nyetir.

  

  Jaja, saurang résidivis, préman di kota gedé, euweuh nu teu apal ka manéhna, dunya kajahatan geus dijalanan ti saprak manéhna meleték gedé. Ti leuleutik teu indung teu bapa, sapopoé ukur di jalan. Ngamén, nyopét, nodong, antukna manéhna jadi katua préman. 

  

  Na jero mobil Jaja ukur nyarandé bari ngahuleng, leungeun dibangkol. Manéhna masih kénéh acan bisa narima, naha kunaon Ubéd, sobat dalitna sakaligus wakil manéhna, bisa ngahianat ka manéhna, antukna manéhna ditéwak jeung dihukum bui sapuluh taun. Padahal Ubéd téh jelema nu paling dipercaya ku manéhna. Jeung deui lain manéhna nu nandasa Babah Liong nu imahna di rampog téh. Tapi bukti-bukti kuat pikeun Hakim yén manéhna nu ngalakonan, antukna, tok! Palu hakim mutuskeun manéhna dihukum bui.

  

  Jaja inget kénéh, peuting harita manéhna aya di imah. Meneran tabuh dua peuting, kadatangan Ubéd, teuing rék naon. Ukur ngawangkong sakeudeung tuluy Ubéd mangkat deui. Teu lila Ubéd mangkat, ari gok téh polisi lobana tilu mobil néwak manéhna. Bari nyokot barang bukti anu teuing saha nu nyimpen di gigireun imahna. Duit gepokan, baju nu pinuh ku getih, péso balati nu sarua pinuh ku getih. Antukna Jaja teu bisa kumaha, barang bukti kuat pisan aya di imahna. Pikir Jaja pasti Si Ubéd nu geus nyimpen éta banda, saha deui ari lain manéhna, da euweuh sasaha deui nu datang.

"Kuring kudu bisa ngabuktikeun, yén lain kuring palakuna! Tapi kumaha carana?" gerentes Jaja.

  Tabuh dua peuting, mobil meneran ngaliwatan leuwung, katingali ku manéhna patugas anu dua téh nundutan. Jaja anu geus kakoncara jago dina élmu kanuragan, teu ngantep ieu kasempetan, sakuat tanaga manéhna ngahantem patugas, hiuk! Buk! Buk! Jedak!. Dua patugas ngagolér kapiuhan, tuluy Jaja nyokot konci bangkol laju muka bangkol na leungeunna.

Ari patugas anu di hareup mah teu apaleun, disangkana mobil oyag-oyagan téh kusabab jalanna rada butut.

Sakuat tanaga Jaja najong panto tukang mobil, nepi ka mukana, laju luncat, tuluy lumpat asup ka jero leuweung. Geus teu dipaliré awakna daradas bari pohara nyerina nu penting manéhna bisa kabur heula ayeuna mah, kitu pamikirna.

Jaja teu puguh lampah di leuweung, nuturkeun indung suku ka mana ngaléngkah, naék turun gunung, nu penting jauh ti jalan raya.

  Dua bulan lilana Jaja asruk-asrukan, dahar sapopoé ukur dangdaunan atawa bungbuahan nu aya di leuweung. Awak geus teu mangrupa, baju sararoék, bararéd bari barorok sabab dicoco reungit atawa sasatoan nu séjénna.

Hirup katalangsara di jero leuweung geledegan. Awak begang tinggal tulang dibungkus kulit, beungeut pinuh ku jénggot, kumis, jambang. Buuk gondrong, lamun panggih jeung jelema lian geus pasti disangka jelema gélo wéh.

  

  Hiji poé, manéhna nempo aya lembur ti kajauhan, éta lembur téh paling ogé ukur aya imah tilu puluh suhunan, rét ka beulah tonggohna aya wangunan nu rada badag, ieu wangunan anggang jeung lembur nu aya beulah handap. Jaja pohara bungahna, tuluy leumpang gagaléongan, maksad rék nyampeurkeun. Meneran geus deukeut, Jaja ningali aya gapura saméméh asup ka jerona, tuluy ngarérét ka beulah luhur gapura, aya seratan ngagantung, "WILUJENG SUMPING DI PASANTRÉN AL-IHLAS".

 "Oh, ieu téh pasantrénan geuningan!" gerentes Jaja.

Bakating geus teu kuat nahan kanyeri sagalarupa dina awakna, meneran nepi ka handapeun gapura, golépak, Jaja kapiuhan.

  

  Teuing sabara lila Jaja kapiuhan, bray mukakeun panon, manéhna aya di hiji rohangan, ngagolér dina risbang awi nu diamparan samak walini, dibantalan ku bantal kapuk, disimbutan ogé. Sagigireunna, nyampak baskom jeung elap kawasna tapak meresihan awak Jaja. Rét kana awakna, pinuh ku tamplogan obat-obatan, teuing obat naon, tapi kawas obat lembur nu dijieun tina tutuwuhan.

"Di mana ieu kuring?" gerentes Jaja bari ngilikan sabudeureun rohangan. Laju Jaja nguniang hudang, acan gé manéhna hudang, jol aya lalaki ngora kénéh, lamun ditilik tina papakéannana mah kawas santri ieu nu asup téh.

"Alhamdulillah, hidep tos éling!" ceuk éta  lalaki bari nyampeurkeun ka Jaja.

"Punten, ari kuring di mana ieu?" Jaja nanya ka santri.

"Hidep kapanggih keur kapiuhan di handapeun gapura meneran jalan asup ka tempat ieu basa dua poé ka tukang!" santri némbalan.

"Hah...! Dua poé? Baruk kuring geus dua poé teu éling?" Jaja ngarénjag.

"Muhun, dupi salira téh saha mémangna, sareng badé ka mana pamaksadan téh?"

Barang Jaja arék némbalan, tuluy inget yén manéhna pasti jadi buronan ayeuna, pasti polisi geus ngabéwarakeun dina radio, tipi jeung koran perihal manéhna, kusabab éta tuluy Jaja boga pamikir kudu nyumputkeun saha manéhna nu sabenerna.

"Nami kuring Sodik, kuring nyasab di leuweung!" ceuk Jaja deui anu ngaku yén ngaran manéhna téh, Sodik.

"Oh, Sodik! Naha maké nyasar atuh?" Santri nanya deui.

"Panjang lalakonna! Kuring milu jeung rombongan pacinta alam, maksad arék naék ka gunung. Di tengah jalan, kuring papisah jeung rombongan, tuluy asruk-asrukan nepi dua bulan leuwih! Ari anjeun saha?" ceuk Jaja, ngawadul.

"Oh..., kitu? Nepangkeun, simkuring Hamdan, kaleresan Ustad di  pasantrénanan ieu."

"Muhun, Kang Hamdan, wilujeng tepang! Dupi ieu téh tempat naon? Jeung lembur naon namina?" Jaja nanya deui.

"Ieu téh pasantrénan Al-ihlas, ari nami lemburna mah, lembur Sela Awi (punten bilih aya nami lemburna anu sami) lebet ka Kabupatén Garut." (tah, ieu gé ukur bibisaanan panulis wé, teuing aya, teuing teu aya éta ngaran lembur Sela Awi di Garut, punten upami mémang aya mah) ceuk Hamdan ngajéntrékeun.

"Garut ieu téh? Duh, geuningan tebih, nya? Hatur nuhun pisan anjeun tos nulungan kuring" kitu ceuk Jaja.

"Nya, sawangsulna. Sasama manusa mah kedah silih tulungan apanan!"

  Gancang carita, geus Saminggu Jaja gawéna ukur ngagolér di rohangan, unggal poé Ustad Hamdan wungkul anu datang téh. Ngubaran, mawa kadaharan jeung sajabina. Meneran poé ka sapuluh, awak Jaja geus cageur, bari masih kénéh rada nyareri ogé, tuluy manéhna ka luar ti rohangan. Geus di luar, tuluy manéhna ngilikan sabudeureun pasantrénan. Geuningan rohangan manéhna téh rada anggang jeung wangunana nu lian. 

  Éta pasantrénan ngabentuk aksara U wangunannana téh. Dijieun tina awi jeung bilik kabéh ogé, ari suhunannana masih kénéh maké hateup, aya meureunan kana genep imah panggung mah, pédah baradag. kabéh nyanghareupan ka lapangan nu aya di tengah-tengahna.

Kabeneran di lapangan, katempo ku Jaja, Ustad Hamdan keur ngajarkeun élmu béla diri. Santri lalaki wungkul nu diajarna téh. Ti kajauhan Jaja nempokeun wé wungkul.

"Deuh, kitu wungkul geuningan diajarna ogé? Jang naon atuh? Budak orok gé barisaeun nu kitu mah!" gerentes Jaja agul na jero haténa, pédah manéhna mah ngarasa geus jago dina élmu béla dirina.

Bersambung.